در ادامه سری مقالات تشخیص سرطان پستان، به سونوگرافی پستان می‌پرازیم. تصویربرداری سونوگرافی پستان از امواج صوتی برای تولید تصاویری از ساختار داخلی پستان استفاده می‌کند. این تصویربرداری در درجه اول برای کمک به تشخیص توده‌های پستان یا سایر ناهنجاری‌هایی به کار می‌رود که ممکن است پزشک در طول معاینه جسمی ، ماموگرافی یا MRI پستان یافته باشد. سونوگرافی ایمن و غیر تهاجمی است و از اشعه استفاده نمی‌کند.
این روش نیاز به آماده‌سازی بسیار کمی دارد و در مواردی نیاز به آماده‌سازی خاصی نیست. جواهرات خود را در خانه بگذارید و لباس راحتی و گشاد بپوشید. از شما خواسته می‌شود که از کمر به بالا برهنه شوید و در طی عمل گان بپوشید.
تصویربرداری سونوگرافی پستان چگونه عمل می‌کند؟
سونوگرافی بی خطر و بدون درد است. با استفاده از امواج صوتی تصاویر داخلی بدن را تولید می‌کند. تصویربرداری سونوگرافی با عناوین اسکن سونوگرافی یا تصویربرداری فراصوت نیز شناخته می‌شود. در این روش از یک پروب کوچک به نام مبدل و ژل استفاده می‌شود که مستقیماً روی پوست قرار می‌گیرد. امواج صوتی با فرکانس بالا از پروب خارج شده و از طریق ژل به داخل بدن منتقل می‌شوند. پروب صداهایی را که به عقب منعکس و بازگردانده می‌شوند، جمع می‌کند. یک کامپیوتر از آن امواج صوتی برای ایجاد تصویر استفاده می‌کند. در آزمایشات سونوگرافی از اشعه استفاده نمی‌شود ( مانند آنچه در تصویربرداری x-rays استفاده می‌شود). از آنجا که تصاویر در زمان واقعی ضبط می‌شوند ، می‌توانند ساختار و حرکت اندام‌های داخلی بدن را نشان دهند. سونوگرافی‌ها می‌توانند خون جاری در رگ‌های خونی را نیز نشان دهند.
تصویربرداری سونوگرافی یک آزمایش پزشکی غیر تهاجمی است که به پزشکان در تشخیص و درمان شرایط پزشکی کمک می‌کند.
سونوگرافی داپلر یک روش سونوگرافی ویژه است که حرکت مواد در بدن را ارزیابی می‌کند. این نوع سنوگرافی اجازه می‌دهد تا پزشک جریان خون را درون شریان‌ها و رگ‌های بدن مشاهده و ارزیابی کند.
تصویربرداری سونوگرافی پستان تصویری از ساختارهای داخلی پستان را تولید می‌کند.
در طول معاینه سونوگرافی پستان ، مسئول سونوگرافی یا پزشک در حال انجام آزمایش ممکن است برای ارزیابی جریان خون یا عدم وجود جریان در هر یک از توده‌های پستان ،از روش داپلر استفاده کند. در بعضی موارد ، این روش ممکن است اطلاعات بیشتری درباره علت توده ارائه دهد.
موارد متداول سونوگرافی پستان چیست؟
- تعیین ماهیت ناهنجاری پستان
استفاده اولیه از سونوگرافی پستان برای کمک به تشخیص ناهنجاری‌هایی است که توسط پزشک در طی معاینه فیزیکی (مانند توده) تشخیص داده شده است و نیز برای توصیف ناهنجاری‌های احتمالی که در ماموگرافی یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی پستان (MRI) مشاهده شده، استفاده می‌شود.
تصویربرداری با سونوگرافی می‌تواند کمک کند تا تعیین کنیم که آیا ناهنجاری جامد است (که ممکن است یک توده غیر سرطانی از بافت یا تومور سرطانی باشد) یا پر از مایعات (مانند یک کیست خوش خیم)، ویا این که در عین حال هم کیستیک است هم جامد.
سونوگرافی داپلر برای ارزیابی خون در ضایعات پستان استفاده می‌شود. - غربالگری مکمل سرطان پستان
ماموگرافی تنها ابزار شناخته شده برای غربالگری سرطان پستان است که با تشخیص زودرس ، مرگ و میر ناشی از سرطان پستان را کاهش می‌دهد. با این وجود ، ماموگرافی‌ها همه سرطان‌های پستان را تشخیص نمی‌دهند. برخی از ضایعات پستان و ناهنجاری‌ها قابل مشاهده نیستند یا تفسیر آن‌ها در ماموگرافی دشوار است. پستان‌هایی که متراکم به نظر می‌رسند دارای بافت‌های غده‌ای و همبند زیادی هستند و بافت چربی زیادی ندارند و همین مسئله تشخیص سرطان را سخت‌تر می‌کند.
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که سونوگرافی و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) با تشخیص سرطان‌های پستانی که ممکن است در ماموگرافی قابل رویت نباشند ، می‌توانند به عنوان مکمل ماموگرافی مورد استفاده قرار بگیرند. پزشک شما می‌تواند در تشخیص مناسب بودن هر یک از این تست‌ها به شما کمک کند. MRI در ترسیم سرطان پستان از سونوگرافی حساس‌تر است ، اما MRI ممکن است در دسترس همه خانم‌ها نباشد. اگر غربالگری MRI انجام شود ، دیگر غربالگری سونوگرافی لازم نیست ، اگرچه ممکن است از سونوگرافی برای توصیف و بیوپسی ناهنجاری‌های مشاهده شده در MRI استفاده شود. هنگامی که سونوگرافی برای غربالگری استفاده می‌شود ، ناهنجاری‌هایی که با ماموگرافی قابل مشاهده نیستند ، ممکن است شناسایی شوند ، از جمله برخی از مواردی که ممکن است به بیوپسی نیاز داشته باشند. بسیاری از ناهنجاری‌هایی که با غربالگری سونوگرافی پستان مشاهده می‌شود ، سرطان نیست (مثبت کاذب).
سونوگرافی را می توان به عنوان یک ابزار غربالگری برای زنانی با شرایط زیر مورد استفاده قرار داد: - زنانی که در معرض خطر بالای سرطان پستان هستند و قادر به انجام معاینه MRI نیستند.
- زنانی که باردار هستند یا نباید در معرض اشعه X قرار بگیرند (که برای ماموگرافی لازم است).
- زنانی که تراکم پستانشان افزایش یافته است – هنگامی که پستان‌ها بافت غده‌ای و پیوندی زیادی دارند و بافت چربی زیادی ندارند.
- بیوپسی سینه با هدایت سونوگرافی
هنگامی که آزمایش سونوگرافی ناهنجاری مشکوک پستان را نشان می‌دهد ، پزشک ممکن است بیوپسی با هدایت سونوگرافی را انتخاب کند. از آنجا که سونوگرافی تصاویری در زمان واقعی را ارائه می‌دهد ، اغلب برای هدایت روش‌های بیوپسی استفاده می‌شود. معمولاً قبل از بیوپسی باید یک آزمایش سونوگرافی انجام شود تا این روش قابل اجرا باشد و مشخص شود آیا می‌توان از این روش بیوپسی استفاده کرد یا خیر.
چگونه باید آماده شوم؟
از شما خواسته می‌شود که از کمر به بالا برهنه شوید و در هنگام معاینه گان بپوشید.
تجهیزات به چه صورت است؟
اسکنرهای اولتراسوند(فراصوت-امواجی که در سونوگرافی استفاده می‌شوند) از یک کنسول رایانه ، صفحه نمایش فیلم و یک مبدل متصل تشکیل شده‌اند. مبدل وسیله دستی کوچک است که به یک میکروفون شباهت دارد. بعضی از آزمایشات ممکن است در طی یک آزمون واحد از مبدل‌های مختلف (با قابلیت‌های مختلف) استفاده کنند. مبدل امواج صوتی نامفهوم و فرکانس بالا را به داخل بدن می‌فرستد و سپس اکو و انعکاس امواج را جمع آوری می‌کند. اصول مشابه سونار است که توسط قایق‌ها و زیردریایی‌ها استفاده می‌شود.
تکنسین
مقدار کمی ژل را به منطقه مورد آزمایش اعمال می‌کند و مبدل را در آنجا قرار می‌دهد.
ژل به امواج صوتی اجازه می‌دهد تا بین منطقه مورد نظر و مبدل ، رد و بدل شوند.
تصویر سونوگرافی بلافاصله در صفحه نمایشگر ویدیویی که مانند مانیتور رایانه است، قابل
مشاهده است. رایانه بر اساس بلندی صدا (دامنه) ، گام صدا (فرکانس) و مدت زمان لازم
برای بازگشت سیگنال سونوگرافی به مبدل ، تصویر را ایجاد می‌کند. همچنین این نکته را
در نظر می‌گیرد که صدا از چه نوع ساختار بدن و / یا بافتی عبور می‌کند.
روند کار چگونه است؟
تصویربرداری با سونوگرافی مبتنی بر همان اصولی است که در سونار مورد استفاده خفاش‌ها ، کشتی‌ها و ماهیگیران به کار رفته است. هنگامی که یک موج صوتی به یک شی برخورد می‌کند ، اکو، منعکس و یا پژواک می‌شود. با اندازه گیری این امواج منعکس شده می‌توان تعیین کرد که شیء تا چه اندازه فاصله دارد و در چه اندازه ، شکل و قوامی است. و فرقی ندارد که جسم جامد باشد یا پر از مایع.
در پزشکی ، سونوگرافی برای تشخیص تغییرات در اندام‌ها ، بافت‌ها و عروق و برای تشخیص توده‌های غیر طبیعی مانند تومورها استفاده می‌شود.
در آزمایش سونوگرافی ، یک مبدل موج موج صدا را ارسال می‌کند و امواج منعکس شده را ضبط می‌کند. هنگامی که مبدل بر روی پوست فشار داده شود ، پالس‌های کوچکی از امواج صوتی نامفهوم و با فرکانس بالا را به بدن می‌فرستد. هنگامی که امواج صوتی از اندام‌های داخلی ، مایعات و بافت‌ها عبور می‌کنند ، گیرنده حساسی در مبدل تغییرات جزئی در فرکانس و جهت صدا را ثبت می‌کند. این موج‌های تعیین کننده فوراً توسط یک کامپیوتر اندازه گیری و نمایش داده می‌شوند که به نوبه خود تصویری در زمان واقعی روی مانیتور ایجاد می‌کنند. یک یا چند فریم از تصاویر متحرک معمولاً به عنوان تصاویر ثابت ضبط می‌شوند. حلقه‌های ویدیویی کوتاه این تصاویر نیز ممکن است ذخیره شود.
سونوگرافی
داپلر ، یک تکنیک سونوگرافی ویژه ، جهت و سرعت
سلول‌های خونی را هنگامی که درون رگ‌ها در حرکت هستند ، اندازه گیری می‌کند. حرکت سلول‌های
خونی باعث تغییر در امواج صوتی منعکس شده (به نام اثر داپلر) می‌شود. رایانه صداها
را جمع آوری و پردازش می‌کند و نمودارها یا تصاویر رنگی را نشان می‌دهد که نشان دهنده
جریان خون در رگ‌های خونی است.
سونوگرافی
چگونه انجام می‌شود؟
شما روی تخت معاینه دراز خواهید کشید و ممکن است از شما خواسته شود که بازوی خود را بالای سر خود قرار دهید.
بعد از اینکه بر روی تخت معاینه قرار گرفتید ، رادیولوژیست (پزشک متخصص آموزش نظارت و تفسیر معاینات رادیولوژی) یا سونوگرافیست ژل گرم ساخته شده از آب را در ناحیه مورد بررسی بدن اعمال می‌کنند. این ژل به مبدل کمک می‌کند تا با بدن ارتباط مستقیمی برقرار کند و هوا را بین مبدل و پوست از بین ببرد چرا که این هوا می‌تواند ورود امواج صوتی را به بدن شما مسدود کند. مبدل روی بدنه قرار داده شده و به سمت جلو و عقب بر روی منطقه مورد نظر حرکت می‌کند تا تصاویر مورد نظر گرفته شود.
معمولاً هیچگونه ناراحتی ناشی از فشاری که مبدل به ناحیه مورد نظر وارد می‌کند وجود ندارد. اما اگر اسکن روی ناحیه‌ای انجام شود که حساسیت و تندرنس دارد ، ممکن است فشار یا دردی جزئی از جانب مبدل احساس کنید.
سونوگرافی داپلر نیز با استفاده از همان مبدل انجام می‌شود.
پس از اتمام تصویربرداری ، ژل شفاف سونوگرافی از پوست شما پاک می‌شود. هر بخشی که پاک نشده باشد نیز به سرعت خشک می‌شود. ژل سونوگرافی معمولاً لباس را لکه دار نکرده و رنگ آن را ازبین نمی‌برد.
در حین آزمایش و بعد از آزمایش چه چیزی تجربه خواهم کرد؟
بیشتر معاینات سونوگرافی بدون درد ، سریع و به راحتی قابل تحمل است.
سونوگرافی پستان معمولاً طی 30 دقیقه انجام می‌شود.اگر سونوگرافی داپلر انجام شود ، ممکن است همزمان با بررسی و اندازه گیری جریان خون ، صداهایی شبیه پالس شنیده شوند که در نتیجه تغییر فرکانس ایجاد می‌شوند.
ممکن
است از شما خواسته شود که در طی آزمایش موقعیت‌های خود را تغییر دهید.
پس از اتمام آزمایش ، ممکن است از شما خواسته شود لباسهایتان را بپوشید و تا اتمام
بررسی سونوگرافی منتظر بمانید. .پس از انجام سونوگرافی ، باید بتوانید فعالیت‌های عادی
خود را فوراً از سر بگیرید.
چه کسی نتایج را تفسیر می‌کند و چگونه می‌توانم از آن اطلاع پیدا کنم؟
رادیولوژیست ، پزشک آموزش دیده برای نظارت و تفسیر آزمایشات رادیولوژی ، تصاویر را تجزیه و تحلیل خواهد کرد. رادیولوژیست گزارش امضا شده‌ای را به پزشك درخواست كننده آزمایش ارسال می‌كند. سپس پزشک نتایج را با شما به اشتراک خواهد گذاشت. در بعضی موارد ، رادیولوژیست ممکن است بعد از آزمایش، نتایج را با شما در میان بگذارد.
ممکن است آزمایشات دیگری جهت پیگیری لازم باشد. اگر چنین باشد ، پزشک دلیل آن را توضیح خواهد داد. گاهی اوقات این آزمایشات جهت پیگیری انجام می‌شود چرا که یک ناهنجاری بالقوه نیاز به ارزیابی بیشتر با نماهای اضافی یا تکنیک تصویربرداری ویژه‌ای دارد. علت دیگری که آزمایش پیگیری ممکن است داشته باشد این است که ببینیم آیا با گذشت زمان تغییری در ناهنجاری رخ داده است یا خیر. آزمایشات پیگیری گاهی اوقات بهترین راه برای تشخیص این است که آیا درمان موثر بوده است یا ناهنجاری ثابت بوده و یا این که تغییر کرده است.
فواید و خطرات سونوگرافی چیست؟
فواید
- بیشتر اسکن‌های سونوگرافی غیر تهاجمی هستند (سوزن و تزریق ندارند).
- گاهی اوقات ، آزمایش سونوگرافی ممکن است موقتاً ناراحت کننده باشد ، اما نباید دردناک باشد.
- سونوگرافی نسبت به سایر روش‌های تصویربرداری بصورت گسترده‌تر مورد استفاده می‌گیرد و ارزانتر است.
- تصویربرداری با سونوگرافی بسیار ایمن است و از اشعه استفاده نمی‌کند.
- اسکن سونوگرافی تصویری واضح از بافت‌های نرمی ارائه می‌دهد که به خوبی در تصاویر اشعه ایکس ظاهر نمی‌شوند.
- سونوگرافی، تصویربرداری در زمان واقعی را فراهم می‌کند و آن را به عنوان ابزاری مناسب برای هدایت روش‌های حداقل تهاجمی مانند بیوپسی با سوزن و آسپیراسیون مایعات فراهم می‌کند.
- تصویربرداری با سونوگرافی می‌تواند به تشخیص ضایعات در زنانِ دارای سینه‌های متراکم کمک کند.
- سونوگرافی ممکن است به تشخیص و طبقه بندی ضایعه پستان ، که به راحتی از طریق ماموگرافی قابل تفسیر نیست، کمک کند.
- با استفاده از سونوگرافی ، پزشکان می‌توانند تشخیص دهند که بسیاری از مناطقی که از نظر بالینی مورد توجه و نگرانی بودند، ناشی از بافت طبیعی بدن (مانند لوبول‌های چربی) یا کیست خوش خیم هستند. برای بیشتر زنان 30 سال و بالاتر ، از یک ماموگرافی به همراه سونوگرافی استفاده می‌شود. برای زنان زیر 30 سال ، اغلب سونوگرافی به تنهایی برای تعیین اینکه آیا این منطقه مورد توجه به بیوپسی نیاز دارد یا نه کافی است.
خطرات
- سونوگرافیِ تشخیصیِ استاندارد، اثرات مضر شناخته شده‌ای بر روی انسان ندارد.
- تفسیر معاینه سونوگرافی پستان ممکن است منجر به اقدامات اضافی مانند پیگیری سونوگرافی و / یا آسپیراسیون یا بیوپسی شود. بسیاری از مناطقی که تصور می‌شود نگران کننده باشند، به اثبات می‌رسد که غیر سرطانی هستند (مثبت کاذب).
محدودیت‌های سونوگرافی پستان چیست؟
- سونوگرافی یکی از ابزاری است که در تصویربرداری از پستان مورد استفاده قرار می‌گیرد ، اما جایگزین ماموگرافی سالانه نمی‌شود.
- بسیاری از سرطان‌ها در سونوگرافی قابل مشاهده نیستند. بسیاری از کلسیفیکاسیون‌های دیده شده در ماموگرافی را نمی‌توان در سونوگرافی مشاهده کرد. برخی از سرطان‌های اولیه پستان فقط به صورت کلسیفیکاسیون در ماموگرافی ظاهر می‌شوند. یافته‌های MRIای که نشان دهنده سرطان هستند، همیشه با سونوگرافی دیده نمی‌شوند.
- ممکن است برای تعیین اینکه آیا ناهنجاری مشکوک ، سرطان است یا خیر، بیوپسی توصیه شود.
- بیشتر یافته‌های مشکوک در مورد سونوگرافی که نیاز به بیوپسی دارند سرطان نیستند.
- بسیاری از مراکز ارائه دهنده امکانات ،غربالگری سونوگرافی را حتی به خانم‌هایی که سینه متراکم دارند ارائه نمی‌دهند و ممکن است این روش تحت پوشش برخی برنامه‌های بیمه قرار نگیرد.
- انتخاب یک مرکز با تخصص در زمینه سونوگرافی پستان ، ترجیحاً موردی که رادیولوژیست متخصص سونوگرافی پستان داشته باشد ، بسیارمهم است. سونوگرافی به تشخیص ناهنجاری در زمان اسکن بستگی دارد زیرا این آزمایش در لحظه تصویربرداری می‌کند. و این نیاز به تجربه و تجهیزات خوب دارد.