برای داشتن پستان‌های سالم و طبیعی ابتدا باید اطلاعاتی در مورد شکل و ظاهر پستان‌های سالم داشته باشید. ماموگرام نمی‌تواند هر سرطان پستانی راتشخیص دهد. این به آن معناست که آگاهی از تغییرات پستان‌ها و علائم و نشانه‌های سرطان سینه برای تمامی زنان ضروری است. در این مقاله به علائم سرطان پستان خواهیم پرداخت.
در بعضی از کیس‌های سرطان پستان ممکن است بیمارهیچ علامتی نداشته باشد، اما پزشک وجود توده را در ماموگرافی تشخیص دهد. غربالگری سرطان سینه طبق توصیه پزشک می‌تواند در تشخیص بیماری در زود‌ترین و قابل درمان‌ترین حالت ممکن کمک کننده باشد؛ بنابراین انجام منظم تست‌های غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه بسیار مهم است.
شناخته شده‌ترین علامت سرطان پستان وجود توده در بافت سینه است. احتمال بدخیم بودن توده‌های بدون درد و سفت با حاشیه نامنظم بیشتر است؛ با این حال، ممکن است پستان های نرم ولی حساس و حتی دردناک هم سرطانی باشند، برای همین مهم است که هر گونه احساس توده یا تغییر در پستان‌ها توسط یک کارشناس باتجربه بررسی شود.
اما به یاد داشته باشید که معاینه پستان و آشنایی با تغییرات آن، نمی‌تواند جای ماموگرافی منظم و بقیه تست‌های غربالگری را بگیرد؛ زیرا تست‌های غربالگری می‌توانند در تشخیص زودهنگام سرطان پستان قبل از ظاهرشدن هرگونه علائمی کمک کنند. تشخیص زودهنگام سرطان پستان شانس درمان موفقیت آمیزرا افزایش می‌دهد.
با توجه به اینکه سرطان پستان انواع مختلفی دارد، علائم مربوط به هرکدام نیز متفاوت خواهد بود؛ برای مثال سرطان پستان مجرایی که در مجاری شیری شکل می‌گیرد، باعث تشکیل توده‌های واضح در پستان می‌شود که قابل لمس هم هستند. سرطان پستان لوبولار که در غدد تولید کننده شیر شکل می‌گیرد، باعث ضخیم شدن پستان می‌شود.
آیا هر درد سینه یا توده‌ای سرطان محسوب می‌شود؟ آیا ممکن است درد تیز در سینه و احتمالا همراه با التهاب و حساسیت در لمس نگران کننده و جدی باشد؟ توده پستان معمولا اولین چیزی است که زنان و حتی مردان با احساس آن متوجه می‌شوند که حتما باید به پزشک مراجعه کنند. اگر توده واقع در پستان یا زیربغل بعد از اتمام پریود ازبین نرفت، ممکن است نشانه‌ای از سرطان پستان باشد. توده های مرتبط با سرطان پستان معمولا بدون درد هستند. همچنین بعضی از آن‌ها با درد تیرکشنده همراه هستند. توده ها معمولا در ماموگرام قابل رویت هستند، حتی قبل از اینکه خودتان بتوانید آن را ببینید یا لمس کنید.
دلایل درد و التهاب پستان
ما معمولا درد را به بیماری‌های خطرناکی ربط می‌دهیم. مثلا وقتی خانم ها درد یا حساسیتی را در پستان‌هایشان حس می‌کنند، معمولا آن را سرطان سینه می‌پندارند؛ هرچند که درد پستان ندرتا اولین نشانه قابل فهم در سرطان سینه است. باید در نظر داشت که مسائل و فاکتورهای دیگری هم می‌توانند باعث درد در پستان ها شوند، که این عوامل شامل:
- تغییرات هورمونی که طی قاعدگی به‌وجود می‌آید
- قرص‌های ضدبارداری
- پوشیدن لباس‌زیر‌های تنگ که به سینه‌ها فشار وارد می‌کنند.
- کیست‌های پستان
- پستان‌های بزرگ که همراه با دردگردن، شانه و کمر می‌باشند.
- استرس
علائم زودرس هشداردهنده سرطان سینه
علائم سرطان سینه از فردی به فرد دیگر متغیر است. همچنین احتمال دارد سرطان سینه در مراحل اولیه هیچ علامتی نداشته باشد، و تشخیص به‌موقع می‌تواند از مرگ افراد در اثر این بیماری جلوگیری کند.
تعدادی از علائم معمول، زودرس و هشداردهنده سرطان سینه عبارتند از:
- تغییرات پوستی، مثل تورم، قرمزی و دیگر تغییرات قابل رویت در یک یا هردو پستان
- افزایش سایز پستان‌ها یا تغییرات در شکل آن‌ها
- تغییرات ظاهری یک یا هردو نوک سینه‌ها
- ترشحات نوک سینه
- احساس وجود توده یا گره لنفاوی برجسته در پستان‌ها
علائم اختصاصی‌تر سرطان سینه پیش‌رونده عبارتند از:
- خارش و ناراحتی در پستان‌ها
- تغییرات رنگ پستان‌ها
- افزایش سایز پستان یا تغییرات شکلی آن‌ها حتی برای یک دوره کوتاه
- تغییرات پستان در لمس آن(مانند سفت شدن، حساسیت و التهاب)
- پوست‌اندازی و پوسته پوسته‌شدن نوک سینه‌ها
- ضخیم شدن بافت پستان یا وجود توده در آن
- قرمز شدن یا حفره‌دار شدن پوست پستان
باید بدانیم بیماری های خوش خیم دیگر هم می‌توانند باعث این تغییرات شوند. برای مثال تغییرات ساختار پوست پستان می‌تواند به دلیل بیماری‌های پوستی دیگر مثل اگزما باشد و گره‌های لنفاوی متورم می‌تواند به دلیل عفونت باشند. ارزیابی توسط پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا بدانید چیزهایی که متوجه شده‌اید جای نگرانی دارد یا خیر.
علائم سرطان پستان مجرایی
این نوع سرطان ممکن است هیچ علامتی ناشته باشد. به ندرت شاید وجود توده در سینه یا ترشحات نوک آن احساس شود. هرچند که بیشتر کیس‌ها توسط ماموگرام تشخیص داده شده‌اند.
علائم سرطان پستان لوبولار
این نوع سرطان نیز هیچ گونه علامتی نمی‌دهد وحتی با ماموگرام هم دیده نمی‌شود. بیشتر کیس‌های این نوع هنگامی که پزشک به دلایل دیگر از بافت پستان نمونه‌برداری می‌کند، تشخیص داده می‌شوند. این نوع از سرطان حتی ممکن است زیر میکروسکوپ نرمال بنظر بیایند.
علائم سرطان پستان التهابی
برخلاف سایر انواع سرطان پستان، این نوع به ندرت باعث ایجاد توده در پستان‌ها می‌شود و معمولا در ماموگرام ظاهر نمی‌شود. علائم آن شامل موارد زیر هستند:
- قرمزی، خارش و ورم پستان‌ها که به لمس حساس است
- سطح پستان‌ها برجسته یا حفره مانند شبیه پوست پرتقال هستند
- سنگینی، سوزش و درد در یکی از پستان‌ها
- بزرگتر بودن یکی از پستان‌ها نسبت به دیگری
- نوک سینه برگشته به داخل
- هیچ توده‌ای به وسیله خودشخص لمس نشود
- گره‌های لنفاوی متورم زیر بازو یا بالای ترقوه
- رفع نشدن علائم بعد از یک دوره مصرف آنتی بیوتیک
برخلاف سرطان‌های دیگر، درسرطان سینه التهابی معمولا توده‌ای واضح در پستان‌ها وجود ندارد؛ بنابراین معاینات خودشخص یا کلینیکی یا حتی ماموگرام نمی‌تواند سرطان سینه التهابی را تشخیص دهد. امواج اولتراسوند هم حتی ممکن است این نوع سرطان را تشخیص ندهند؛ هرچند که تغییرات سطح پستان‌ها را که در این نوع التهابی بوجود می‌آید را می‌توان با چشم عادی هم دید. علائم سرطان سینه التهابی می‌تواند به سرعت پیشرفت کند، هرگونه تغییر دربافت یا ظاهر پستان‌ها باید سریعا به پزشک اطلاع داده شود.
زنانی که حامله یا شیرده هستند، قرمزی، تورم، خارش و زخم پستان‌ها معمولا علائم عفونت والتهاب هستند که با یک دوره آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند. اما اگر شما حامله یا شیرده نیستید و این علائم در سینه‌های شما درحال گسترش است، پزشک باید از شما تست‌های سرطان سینه التهابی را بگیرد.
علائم سرطان پستان مهاجم به سایر بافت‌ها (متاستاتیک)
- علائم این نوع سرطان بستگی به قسمتی از بدن دارد که سرطان درآن گسترش می‌یابد بعضی وقت‌ها هیچ‌گونه علائمی نشان نمی‌دهد.
- اگر پستان‌ها یا قفسه سینه درگیر باشند، علائم شامل درد، ترشحات نوک سینه، توده وضخیم شدگی در پستان یازیر بازو خواهد بود.
- اگر استخوان‌ها درگیر باشند، علائم شامل درد، شکستگی، خشکی وکاهش هوشیاری به دلیل سطح کلسیم بالا خواهد بود.
- اگر تومورها درریه شکل بگیرند، علائم شامل تنگی تنفس یا مشکل در نفس کشیدن، سرفه، درد قفسه سینه و خستگی زیاد خواهد بود.
- اگر کبد درگیر باشد، علائم شامل حالت تهوع، خستگی زیاد، افزایش ابعاد شکم، تورم دست‌ها و پاها به دلیل تجمع مایع، خارش و زردی پوست خواهد بود.
- اگر سرطان سینه به مغز یا نخاع گسترش یابد و در آن‌جا تومور تشکیل دهد، علائم شامل درد، سرگیجه، کم‌شدن حافظه، سردرد، دوبینی و تارشدن دید درچشم‌ها، مشکل در حرف‌زدن و حرکت‌کردن و سکته خواهد بود.
علائم سرطان پستان پاپیلاری
اگرچه علائم سرطان پاپیلاری ممکن است وجود نداشته باشد، یک ماموگرافی روتین می‌تواند آن را تشخیص دهد. برای کسانی که علائم این نوع سرطان را تجربه می‌کنند، این موارد آشنا است:
- توده: سرطان پاپیلاری معمولا با حضور یک کیست یا جرم به اندازه 2تا 3 سانتی متر در پستان‌ها پیدا می شود که با معاینه خودشخص لمس می‌شود
- ترشحات نوک سینه: تقریبا 50 درصد کیس‌های سرطان پاپیلری در زیر نوک سینه(نیپل) به وجود می‌آیند، در نتیجه باعث ترشحات خونی از نوک سینه می‌شوند
علائم سرطان پستان تریپل نگاتیو
با وجود این که این نوع سرطان سینه نیز متفاوت از بقیه نیست، ولی دارای چندین علائم منحصربه‌فرد به شرح زیر است:
- وضعیت گیرنده: تست‌هایی که گیرنده‌های استروژن، پروژسترون و HER2 را تشخیص می‌دهند، برای این افراد منفی می‌باشد؛ به این معنا که این افراد گیرنده‌های گفته شده را ندارند. از این رو هورمون درمانی که یک روش سنتی درمان سرطان سینه است، در این افراد موثر واقع نمی‌شود. روش‌های درمان سرطان منفی سه‌گانه شامل شیمی‌درمانی، درمان هدفمند و پرتودرمانی می‌باشد.
- تهاجمی تر: تمایل زیاد به گسترش و عود پس ازبهبودی در مقایسه با سرطان سینه‌های دیگر، اما این ریسک بعد از چندین سال درمان کاهش پیدا می‌کند.
- نوع سلول‌ها و گرید آن‌ها: سلول ها در سرطان منفی سه‌گانه تمایل دارند شبیه سلول‌های قاعده‌ای باشند؛ یعنی شبیه سلول‌های قاعده‌ای هستند که در مجاری پستان قرارگرفته‌اند. سلول‌ها ممکن است در مراحل آخر باشند؛ یعنی اینکه مدت خیلی کمی به صورت سلول‌های سالم و نرمال باقی می‌مانند.
علائم سرطان پستان مردان
علائم سرطان سینه در مردان شبیه همان علائمی است که در زنان وجود دارد و شامل موارد زیر است:
- وجود توده در پستان و معمولا بدون درد
- ضخیم شدن پستان
- تغییرات در نوک سینه یا پوست آن مانند گودی، چروک شدن و قرمزی
- ترشحات از نوک پستان
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
نباید از دیدن تغییرات پستان وحشت کنید. افزایش سن، تغییرات سطح هورمون‌ها و فاکتورهای دیگری که در طول عمر افراد امکان بروز دارند، باعث تغییرات در سینه می‌شوند. البته باید نسبت به سلامتی خود حساس بوده و به پزشک مراجعه کنید تا علت هرگونه تغییر در سینه‌هایتان مشخص شود.
هر کدام تغییراتی که در بالا ذکر شد، می‌تواند دلیلی برای مراجعه به پزشک باشد، مخصوصا اگر این تغییرات هیچ ربطی به این سه مورد زیر نداشته باشد:
- تغییرات عادت ماهانه
- بیماری‌های قبلی مثل عفونت پستان‌ها
- صدمه به سینه
پزشک می‌تواند علائم را ارزیابی کند، سینه یا سینه‌های درگیر را معاینه کند و اگرلازم باشد مطالعات و پروسه‌های دیگررا توصیه کند. ممکن است ماموگرافی، سونوگرافی و دیگر روش‌های عکس‌برداری و آزمایش خون برای رد علل عفونی و دیگر دلایل ایجاد بیماری‌های پستان مورد نیاز باشند.