ایمونوتراپی؛ مهارکننده های چک پوینت ایمنی

در ادامه مبحث درمان سرطان پستان به ایمنوتراپی با مهار کننده های پروتیئن های چک پوینت می پردازیم.

برای شروع پاسخ سیستم ایمنی به مهاجمین خارجی، این سیستم باید بتواند بین سلول های خودی و غیر خودی(یا موارد مضر) تفاوت قائل شود. سلول های بدن پروتئین هایی را در سطح یا درون خود دارند که به به سیستم ایمنی کمک می کنند تا آن ها ار شناسایی کند.

برخی از این پروتئین ها که به شناختن سلول های خودی کمک می کنند، چک پوینت ایمنی نامیده می شوند. گاهی اوقات سلول های سرطانی برای جلوگیری از شناسایی و حمله سیستم ایمنی بدن از پروتئین های چک پوینت ایمنی به عنوان سپر استفاده می کنند.

سلول های سیستم ایمنی به نام سلول های T در بدن پرسه می زنند و به دنبال نشانه های بیماری یا عفونت هستند و هنگام برخورد با سایر سلول ها، پروتئین های خاصی را در سطح آن ها تجزیه و تحلیل می کنند. این امر به سلول های T کمک می کند تا سلول های خودی را شناسایی کنند. اگر پروتئین های سطحی نشان دهنده طبیعی و سالم بودن سلول باشد، سلول T کاری با آن ندارد. در غیر این صورت، علیه آن حمله ای را آغاز می کند. هنگام آغاز حمله سلول T ، سیستم ایمنی شروع به ساخت پروتئین های تخصصی تر می کند تا مانع آسیب رسیدن به سلول ها و بافت های طبیعی بدن شود. این پروتئین های تخصصی، به عنوان چک پوینت ایمنی شناخته می شوند.

 مهار کننده های چک پوینت ایمنی، پروتئین های چک پوینت ایمنی را هدف قرار داده و به سیستم ایمنی بدن کمک می کنند تا سلول های سرطانی را تشخیص داده و به آن ها حمله کند. در واقع مهارکننده های چک پوینت ایمنی با غیرفعال کردن پروتئین های مهارکننده چک پوینت روی سلول های سرطانی یا روی سلول های T پاسخ دهنده ، دوباره سیستم ایمنی را فعال می کنند.

مهار کننده های PD-1 و PD-L1

PD-1 نوعی پروتئین چک پوینت ایمنی روی سلول های T است. PD-L1 پروتئین چک پوینت ایمنی دیگری است که در بسیاری از سلول های سالم بدن یافت می شود. هنگامی که PD-1 به PD-L1 متصل شود، سلول T را از کشتن آن سلول باز می دارد.

هنوز برخی از سلول های سرطانی، PD-L1 زیادی در سطح خود دارند که باعث می شود سلول های T از کشتن این سلول های سرطانی منصرف شوند. داروی مهارکننده چک پوینت ایمنی با توقف اتصال PD-1  را به PD-L1 ، به سلول های T اجازه حمله به سلول های سرطانی را می دهد.

داروهای مهار کننده های PD-1 و PD-L1

تسنتریک

تسنتریک با نام شیمیایی آتزولیزوماب یک مهار کننده PD-L1 است که توسط FDA مورد تأیید قرار گرفته است. این دارو در ترکیب با داروی شیمی درمانی آبراکسان ( با نام شیمیایی آلبومین محدود یا nab-paclitaxel) به عنوان اولین روش درمانی برای سرطان پستان غیر قابل برداشت و لوکال پیشرفته یا سرطان پستان سه گانه-منفی متاستاتیک و PD-L1 مثبت مورد استفاده قرار می گیرد.

سایر مهار کننده های PD-1 و PD-L1 که توسط FDA برای درمان سرطان های غیر از سرطان پستان تأیید شده اند عبارتند از؛

کیترودا

کیترودا(Keytruda) (با نام شیمیایی پمبرولیزوماب(pembrolizumab))، در درمان سرطان پوست در استیج پیشرفته، انواع خاصی از سرطان سلول غیر کوچک ریه، سرطان اسکاموس سل(سلول سنگفرشی) سر و گردن در استیج پیشرفته، لنفوم هوچکین، سرطان یوروتلیال(ادراری) در استیج پیشرفته، استیج پیشرفته سرطان های دارای ناپایداری بالا در ریزماهواره و یا نقص ترمیمی(نوع خاصی از نشانگرهای ژنتیکی) مورد استفاده قرار می گیرد.

اُپدیوو

اُپدیوو(Opdivo)( با نام شیمیایی نیولوماب(nivolumab))، که برای درمان سرطان سلول غیر کوچک ریه متاستاتیک، لنفوم هوچکین، سرطان سلول کلیوی در استیج پیشرفته، سرطان یوروتلیال(ادراری)در استیج پیشرفته، سرطان اسکاموس سل(سلول سنگفرشی) سر و گردن در استیج پیشرفته و سرطان متاستاتیک پوست استفاده می شود.

باونسیو

باونسیو(Bavencio) (با نام شیمیایی آولوماب(avelumab))، برای درمان نوع نادر سرطان متاستاتیک پوست به نام کارسینوم سلول مرکل و سرطان یوروتلیال(ادراری) در استیج پیشرفته استفاده می شود.

ایمفینزی

ایمفینزی(Imfinzi) (با نام شیمیایی دوروالوماب(durvalumab))، برای درمان سرطان یوروتلیال(ادراری) در استیج پیشرفته استفاده می شود.

کارآزمایی های بالینی در حال مطالعه این موارد و سایر مهار کننده های  PD-1 و PD-L1 برای درمان سرطان پستان هستند.

مهارکننده های CTLA-4

CTLA-4 پروتئین چک پوینت ایمنی دیگری بر روی برخی از سلول های T است. هنگامی که CTLA-4 به پروتئین B7 در سلول دیگر متصل شود، سلول T را از کشتن سلول باز می دارد.

داروی مهار کننده CTLA-4

یرووی (Yervoy) با نام شیمیایی ایپیلیموماب(ipilimumab) پروتئین CTLA-4 را هدف قرار داده و اتصال آن را به B7 در سایر سلول های ایمنی متوقف می کند. این عمل سلول های T را به سمت فعال شدن برای حمله به سلول های سرطانی سوق می دهد. این دارو توسط FDA برای درمان سرطان پوستی در استیج پیشرفته تأیید شده است. هم چنین استفاده از آن برای درمان سرطان پستان و سایر سرطان ها مورد مطالعه است.

اثرات جانبی مهارکننده های چک پوینت ایمنی

مهم ترین نگرانی در مورد داروهای مهار چک پوینت ایمنی وجود امکان حمله سیستم ایمنی به برخی سلول ها و اندام های سالم است. از آنجا که این داروها اساساً ترمز سیستم ایمنی بدن را برای بازرسی از میان برمی دارند، ممکن است سلول های T حمله به سلول های غیر از سلول های سرطانی را آغاز کنند. برخی از عوارض جانبی جدی شامل مشکلات ریوی، کبدی، روده ای، پانکراسی و کلیوی است.