در ادامه سری مقالات تشخیص سرطان پستان و گزارش پاتولوژی سرطان پستان به وضعیت HER2 میپردازیم. ژن HER2(گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی 2 انسانی) ژنی است که می تواند در پیشرفت سرطان پستان نقش داشته باشد. گزارش پاتولوژی سرطان پستان شما باید اطلاعاتی در مورد وضعیت HER2 داشته باشد، که به شما می گوید آیا HER2 در سرطان نقش دارد یا خیر.
ژن ها حاوی دستور العمل هایی برای ساخت پروتئین های مختلف هستند. سلول برای سالم ماندن و عملکرد طبیعی خود به این پروتئین ها نیاز دارد. برخی از ژن ها و پروتئین های ساخته شده آن ها می توانند بر نحوه رفتار سرطان پستان و چگونگی پاسخ آن به یک درمان خاص تأثیر بگذارند. یک نمونه از سلول های سرطانی بافت مورد نظر را می توان تست کرد تا فهمید کدام ژن طبیعی و کدام غیر طبیعی است. پروتئین های ساخته شده به وسیله این ژن ها نیز قابل آزمایش و بررسی هستند.
ژن HER2، پروتئین های HER2 را تولید می کند.گاهی اوقات این پروتئین ها، با عنوان پروتئین های HER2/neu نیز شناخته می شوند. پروتئین های HER2 گیرنده هایی در سلول های پستان هستند. به طور معمول، این گیرنده ها به کنترل رشد، تقسیم و ترمیم سلول های پستان کمک می کنند. اما در حدود 10٪ تا 20٪ از سرطان های پستان، ژن HER2 به درستی کار نمی کند و نسخه های زیادی از خود را تولید می کند(معروف به آمپلیفیکاسیون ژن HER2 یا تقویت). تمام این ژن های اضافی به سلول های پستان دستور ساخت گیرنده های زیاد HER2 را می دهند که موجب ایجاد پدیده ای به نام بیان بیش از حد پروتئین HER2 می شود. در این صورت سلول های پستان به شکل کنترل نشده ای رشد و تقسیم شوند.
در گزارش پاتولوژی به سرطان پستان با تقویت ژن HER2 یا بیان بیش از حد پروتئین ، HER2-مثبت گفته می شود. سرطان های پستان HER2-مثبت تمایل به رشد سریع تری دارند و در مقایسه با سرطان های پستان HER2-منفی احتمال زیادی برای گسترش و عود دارند. اما داروهای خاص برای درمان سرطان های پستان HER2-مثبت وجود دارد.
تست HER2
چندین تست برای فهم این که سرطان پستان شما، HER2-مثبت است یا نه، وجود دارد. نحوه نمایش نتایج شما در گزارش پاتولوژی به نوع تست شما بستگی دارد. دو مورد از این آزمایشات متداول را در ادامه می آوریم:
تست ایمونوهیستوشیمیایی(IHC)
تست IHC از یک رنگ شیمیایی برای رنگ آمیزی پروتئین های HER2 استفاده می کند. نمرات IHC از 0 تا +3 گزارش می شود. این تست میزان پروتئین های HER2 را بر روی سطح سلول ها در نمونه بافتی سرطان پستان اندازه گیری می کند. اگر نمره 0 تا +1 باشد، آن را HER2-منفی در نظر می گیرند. نمره +2، مرز و نمره +3، HER2-مثبت در نظر گرفته می شود. اگر نتایج تست IHC به صورت مرز باشد، به احتمال زیاد تست FISH بر روی نمونه ای از سرطان سرطان انجام می شود تا مشخص شود آیا سرطان HER2-مثبت است یا خیر.
تست هیبریداسیون درجا با فلورسنت (FISH)
تست FISH از برچسب های مخصوصی استفاده می کند که به پروتئین های HER2 وصل می شوند. مواد شیمیایی خاصی به این برچسب ها افزوده شده است. بنابراین هنگام اتصال به پروتئین های HER2، رنگ و درخشش این برچسب ها در تاریکی تغییر می کند. این تست دقیق ترین است اما گرانتر است و برای آماده شدن نتایج زمان بیشتری طول می کشد. به همین دلیل است که آزمایش IHC معمولاً به عنوان اولین آزمایش برای بررسی وضعیت HER2 انجام می شود. نتیجه تست FISH، به صورت مثبت یا منفی دریافت می شود(برخی بیمارستان ها نتیجه تست منفی را صفر گزارش می دهند).
مهم است که بدانید کدام آزمایش HER2 برای شما انجام شده است. به طور کلی، فقط سرطان هایی که نتیجه IHC آن ها +3 بوده یا FISH مثبت دارند، به داروهایی که سرطان پستان HER2-مثبت را هدف قرار می دهند، پاسخ می دهند. نتیجه آزمایش IHC +2 به عنوان مرز در نظر گرفته می شود. اگر نتیجه IHC+2 دارید، درخواست کنید با تست FISH دوباره مورد آزمایش قرار گیرید.
تحقیقات نشان داده است که برخی از سرطان های پستان که HER2-مثبت هستند، می توانند با گذشت زمان به HER2-منفی تبدیل شوند. به همین ترتیب، یک سرطان پستان HER2-منفی هم با گذشت زمان می تواند HER2-مثبت شود. اگر سرطان پستان در آینده بعنوان یک بیماری پیشرفته به وجود بیاید، پزشکان باید در نظر بگیرند که بیوپسی دیگری انجام شود و وضعیت HER2 را دوباره آزمایش کند.
ژن HER2 را ژن ERBB2(گیرنده تیروزین کیناز دوی Erb-B) نیز می نامند، بنابراین ممکن است در بعضی مطالعات آن را به این نام مشاهده کنید.
درمان سرطان پستان HER2-مثبت
برخی از درمان ها به طور خاص برای سرطان پستان HER2-مثبت در دسترس است؛
Enhertu(نام شیمیایی: fam-trastuzumab-deruxtecan-nxki)
یک داروی ضد HER2 است که ساختاری همانند هرسپتین(داروی شیمی درمانی مهار کننده توپوایزومرازI) و Deruxtecan(ترکیبی پیوند دهنده دو ماده به یکدیگر) دارد. Enhertu به روش هدفمند به صورت اتصال مهارکننده توپوایزومراز I به داروی ضد HER2 طراحی شده است. به عبارت دیگر Enhertu با انتقال مهارکننده توپوایزومراز I به سلول های سرطانی HER2-مثبت، باعث شیمی درمانی می شود.
هرسپتین(Herceptin، نام شیمیایی: تراستوزوماب)
این دارو با مسدود کردن توانایی سلول های سرطانی در دریافت سیگنال های شیمیایی رشد، با سرطان های پستان HER2-مثبت مقابله می کند.
کادسیلا(Kadcyla، نام شیمیایی: 1T-DM یا آدوتراستوزوماب امتانسین)
ترکیبی از هرسپتین و داروی شیمی درمانی امتاسین(emtansine)است. کادسیلا برای اتصال امتاسین به سلول های سرطانی به روش هدفمند بصورت اتصال امتاسین به هرسپتین طراحی شده است. در واقع در این دارو هرسپتین انتقال دهنده امتاسین به سلول های سرطانی HER2-مثبت می باشد.
نرلینکس(Nerlynx، نام شیمیایی: نراتینیب)
با انسداد توانایی سلول های سرطانی در دریافت سیگنال های رشد، با سرطان های پستان HER2-مثبت مبارزه می کند.
پرجتا(Perjeta، نام شیمیایی:پرتوزوماب)
مانند هرسپتین، در برابر سرطان های پستان HER2-مثبت با مسدود کردن توانایی سلول های سرطانی در دریافت سیگنال های رشد کار می کند.
تایکرب(Tykerb، نام شیمیایی: لاپاتینیب)
در برابر سرطان های پستان HER2-مثبت با مسدود کردن پروتئین های خاصی که می توانند باعث رشد غیرقابل کنترل سلول شوند، عمل می کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این روش های درمانی هدفدار HER2، به بخش درمانهای هدفمند مراجعه کنید.
دقت تست HER2
تحقیقات نشان داده است که برخی از نتایج وضعیت HER2 ممکن است به دلایل زیر اشتباه باشد؛
- آزمایشگاه های مختلف معیارهای متفاوتی برای طبقه بندی وضعیت HER2 به صورت مثبت و منفی دارند.
- هر پاتولوژیست ممکن است معیارهای متفاوتی برای تصمیم گیری در مورد مثبت یا منفی بودن استفاده کند. در بیشتر موارد، هنگامی که نتایج آزمون مرز گزارش می شود، به معنی قطعی بودن HER2-مثبت یا HER2-منفی آن نیست.
- در مواردی، بافت یک ناحیه از سرطان پستان مورد نظر می تواند HER2-مثبت باشد و بافت ناحیه دیگری از همان سرطان HER2-منفی.
نتایج نادرست تست HER2ممکن است باعث شود زنان مبتلا به سرطان پستان بهترین مراقبت ممکن را نداشته باشند. اگر تمام یا بخشی از سرطان پستان HER2-مثبت باشد اما نتایج تست آن را HER2-منفی گزارش دهد، پزشکان درمان ضد HER2 را تجویز نمی کنند. در حالی که این فرد به طور بالقوه می تواند از این داروها سود ببرد. اگر سرطان پستان HER2-منفی باشد اما نتایج تست آن را به عنوان HER2-مثبت طبقه بندی کند، پزشکان ممکن است درمان ضد HER2 را تجویز کنند. در حالی که بعید است بیمار از این درمان سودی داشته باشد و چه بسا در معرض خطرات داروها هم قرار بگیرد.
اگر نتایج تست شما HER2-منفی است، از پزشک خود در مورد مطمئن بودن آزمایشگاه و مفید واقع شدن یک تست دیگر، سؤال کنید. اگر نتایج تست شما به صورت مرز است، خوب است که بپرسید که آیا تست دیگری برای شما لازم است یا خیر.