هپاتیت آ یا همان هپاتیت ای یک عفونت بسیار مسری کبدیست که در اثر آلودگی با ویروسی با نام هپاتیت آ ایجاد می‌شود. این ویروس، یکی از انواع مختلف ویروس‌های مسبب هپاتیت می‌باشد که باعث التهاب کبد شده و توانایی عملکردی آن را مختل می‌کند.
رعایت بهداشت فردی مناسب، برای مثال شستن مرتب دست‌ها، از بهترین راه‌های محافظت در برابر این بیماری می‌باشد.
همچنین قابل ذکر است که واسکن این بیماری برای افرادی که در معرض خطر هستند، در دسترس می‌باشد.
علائم هپاتیت آ
هپاتیت ای دارای علائم و نشانه‌هایی است که معمولا تا هنگامی که چند هفته از آلودگی با این ویروس سپری نشده باشد، آشکار نمی‌شوند؛ این علائم عبارتتد از:
- خستگی
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس درد و یا ناراحتی در ناحیه‌ی شکم، بویژه در قسمتی که کبد قرار دارد-ناحیه‌ی سمت راست شکم، پایین دنده‌ها-
- از دست رفتن اشتهاء
- تب با درجه حرارت پایین
- ادرار تیره رنگ
- درد مفاصل
- زرد شدن پوست و چشم‌ها (یرقان)
اگر شما به هپاتیت آ مبتلا باشید، احتمالا در چند هفته ی اخیر یک بیماری خفیف و ملایم ، ویا در چند ماه گذشته یک بیماری وخیم را تجربه کرده‌اید.
الزاما تمام افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، علائم ذکر شده را بروز نمی‌دهند.
زمان مراجعه به پزشک
اگر علائم و نشانه‌های ذکر شده برای بیماری هپاتیت آ در شما وجود دارد، به پزشک مراجعه کنید.
اگر شما با فردی که به هپاتیت ای مبتلا است، مواجهه داشته‌اید، واکسن این بیماری را دریافت کنید، و یا به مدت دو هفته تحت درمان با آنتی‌بادی قرار بگیرید تا خطر ابتلاء به این بیماری در شما کاهش یابد.
همچنین اگر تجربه‌ی هر یک از موارد زیر را داشته‌اید، از مراکز سلامت درباره‌ی لزوم یا عدم لزوم دریافت واکسن هپاتیت آ سوال کنید:
- سفر‌های بین‌المللی، بویژه مناطقی مانند: مکزیک، جنوب و یا مرکز آمریکا
- رستورانی که شیوع هپاتیت آ در آن گزارش شده است و شما اخیرا به آن‌جا مراجعه کرده بودید.
- ابتلاء یکی از نزدیکان به این بیماری.
- تماس جنسی با فردی که بی این بیماری مبتلا است.
علل هپاتیت ای
ویروس هپاتیت آ که عامل بیماری هپاتیت آ می‌باشد، معمولا از طریق مصرف مواد خوراکی آلوده، از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این ویروس سلول‌های کبد را عفونی می‌کند و باعث ایجاد التهاب در آن می‌شود. این التهاب باعث ایجاد اختلال در عملکرد کبد می‌شود که این، خود علت برخی از علائم و نشانه‌های این بیماری می‌باشد.
ویروس هپاتیت ای از طرق مختلفی ازجمله:
- مصرف غذایی که توسط یک فرد آلوده به این ویروس تهیه شده است.
- نوشیدن آب آلوده به ین ویروس
- خوردن صدف‌های خام از آب‌های آلوده به فاضلاب
- تماس نزدیک با فردی آلوده به این ویروس، حتی اگر فرد علائم و نشانه‌های این بیماری را نشان ندهد.
- تماس جنسی با فرد آلوده به این ویروس منتقل می‌شود.
ریسک فاکتورهای هپاتیت ای
در صورت وجود موارد زیر، خطر ابتلا به هپاتیت ای افزایش می‌باید:
- مسافرت یا اشتغال در مناطقی که شیوع هپاتیت آ در آن بالا است.
- مراقبت از کودکان و یا کار در یک مرکز مراقبت از کودکان
- ارتباط جنسی یک مرد با دیگر مردان
- آلودگی با ویروس HIV
- اختلالات عوامل انعقادی مانند هموفیلی
- مصرف دارو‌های غیرقانونی
- زندگی با فردی که به هپاتیت آ مبتلاست
- ارتباط دهانی-مدفوعی با فرد آلوده به این ویروس
عوارض هپاتیت آ
برخلاف سایر ویروس‌های هپاتیت، ویروس هپاتیت آ ، آسیب‌های کبدی طولانی مدتی را در پی نخواهد داشت و به بیماری مزمن بدل نمی‌گردد.
در موارد نادری، هپاتیت آ باعث از دست رفتن ناگهانی عملکرد کبد (نارسایی حاد کبدی) -بویژه در افراد مسن و افرادی که به بیماری‌های مزمن کبدی مبتلا هستند- می‌شود. نارسایی حاد کبدی نیازمند بستری شدن در بیمارستان بمنظور مراقبت و درمان، می‌باشد.
برخی از افراد مبتلا به نارسایی حاد کبدی، برای درمان به پیوند کبد نیازمند هستنند.
تشخیص هپاتیت آ
از آزمایش‌های خونی برای شناسایی ویروس هپاتیت ای ، استفاده می‌شود. یک نمونه‌ی خون-معمولا از ورید بازویی- تهییه می‌شود و برای بررسی به آزمایگاه ارسال می‌شود.
درمان هپاتیت آ
درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد. بدن به‌تنهایی و بطور خودکار ویروس‌ها را پاک‌سازی خواهد کرد. در اغلب مبتلایان به هپاتیت آ ، کبد طی شش ماه سلامت خود را به دست خواهد آورد، بدون اینکه آسیب پایداری در آن مشاهده شود.
درمان‌های این بیماری عموما به رفع علائم موجود در بیمار متمرکز است، بر اساس علائم و نشانه‌ها ممکن است به موارد زیر نیاز باشد:
- استراحت: بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت آ ، احساس خستگی و ناخوشی می‌کنند و بدن منظور نیاز بیشتری به استراحت دارند.
- مقابله با حالت تهوع: حالت تهوع موجب دشواری در خوردن غذا می‌شود. به جای مصرف وعده‌های غذایی کامل، در طول روز چندین وعده‌ی غذایی سبک در نظر بگیرید. برای برای دریافت مقدار کافی انرژی، از مواد غذایی با انرژی بالا استفاده کنید، برای مثال از شیر و یا آب میوه به جای نوشیدن آب استفاده کنید.
- استراحت دادن به کبد: در طول مدت بیماری، پردازش و سم زادیی دارو‌ها و الکل برای کبد شما دشوار خواهد بود، لذا از مصرف خودسرانه‌ی دارو و همچنین الکل خودداری فرمایید.