جفت ساختاری است که در دوران بارداری درون رحم شما ایجاد می‌شود که اکسیژن و تغذیه جنین را فراهم می‌کند و مواد دفعی را از کودک شما دور می‌کند. جفت از طریق بند ناف به کودک شما متصل می‌شود. در بیشتر حاملگی‌ها، جفت به قسمت بالایی یا کناره‌ی رحم وصل می‌شود. در این پست ما می‌خواهیم در مورد این که جفت سرراهی چیست و درمان جفت سر راهی چگونه است، با شما حرف بزنیم.
جفت سر راهی (Placenta previa) هنگامی اتفاق میافتد که جفت جنین بطور جزئی یا بطور کامل دهانه رحم مادر (خروجی رحم) را پوشانده باشد. جفت سرراهی می‌تواند باعث خونریزی شدید در دوران بارداری و زایمان شود.
ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی توصیه می‌کنند که از فعالیت‌هایی که ممکن است باعث انقباض رحم شود؛ از جمله رابطه جنسی، دوش گرفتن، استفاده از تامپون یا انجام فعالیت‌هایی که می‌تواند خطر خونریزی شما را افزایش دهد؛ مانند دویدن، چمباتمه زدن (سرپا نشستن یا دولا شدن) و پریدن خودداری کنید.
در صورتی که خطر جفت سر راهی برطرف نشود، مادر باردار به عمل سزارین برای به دنیا آوردن کودک خود نیاز خواهد داشت.
علائم جفت سر راهی
خونریزی روشن از واژن و بدون درد در نیمه دوم بارداری نشانه اصلی جفت سرراهی می‌باشد. در برخی از خانم‌ها نیز انقباضات رحمی شروع می‌شود.
در بسیاری از خانم‌هایی که در اوایل بارداری خود جفت سر راهی تشخیص داده شده باشد، این مشکل به مرور زمان برطرف خواهد شد. با بزرگ شدن رحم، ممکن است فاصله بین گردن رحم و جفت افزایش یابد.
هرچه جفت، دهانه‌ی رحم و بعداً در دوران حاملگی که در بالای رحم باقی مانده است را بپوشاند، احتمال رفع آن کمتر می‌باشد.
زمان مراجعه به پزشک
اگر در سه ماهه دوم یا سوم حاملگی خونریزی واژن دارید، فورا با پزشک تماس بگیرید. اگر خونریزی شدید است، به دنبال اقدامات درمانی فوری باشید.
علل جفت سرراهی
علت دقیق جفت سر راهی مشخص نمی‌باشد.
عوامل خطر موثر در جفت سرراهی
جفت سر راهی بیشتر در زنانی که:
- قبلاً بچه دار شده باشند.
- زخم‌هایی روی رحم خود دارند، مانند عمل جراحی قبلی، از جمله زایمان سزارین، برداشتن فیبروم رحم و اتساع و کورتاژ.
- در بارداری قبلی خود جفت سرراهی داشته اند.
- بیش از یک جنین را حامله باشد.
- سن 35 سال یا بیشتر دارند.
- نژادی غیر از سفیدپوست داشته باشند.
- سیگار می‌کشند.
- کوکائین مصرف می‌کنند.
عوارض
اگر جفت سرراهی دارید، ارائه دهندگان خدمات درمانی، کودکتان و شما را تحت نظر قرار می‌دهند تا خطر بروز این عوارض جدی را کاهش دهند.
- خونریزی. خونریزی واژینال خطرناک و مرگبار (خونریزی کردن یا داشتن) ممکن است در حین زایمان، در زمان بیرون آوردن جنین یا در اولین ساعات بعد از زایمان رخ دهد.
- زایمان زودرس. خونریزی شدید ممکن است باعث نیاز به عمل سزارین فوری قبل از 9 ماهگی کودک شما شود.
تشخیص جفت سرراهی
جفت سر راهی از طریق سونوگرافی، یا در حین ملاقات روتین با پزشک در دوران بارداری (پیش از زایمان) یا بعد از یک خونریزی واژن تشخیص داده می‌شود. اکثر موارد جفت سرراهی در طی سونوگرافی سه ماهه دوم تشخیص داده می‌شود.
درمان جفت سرراهی
هیچ درمان یا جراحی برای درمان جفت سرراهی وجود ندارد، اما گزینه‌های مختلفی برای مدیریت خونریزی ناشی از آن وجود دارد.
مدیریت خونریزی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- میزان خونریزی
- آیا خونریزی متوقف شده است یا نه
- چند ماه از بارداری گذشته است
- سلامت مادر
- سلامتی جنین
- محل قرارگیری جفت و جنین
اگر جفت سرراهی تا آخر دوران بارداری بر روی دهانه رحم باقی بماند، هدف از درمان جفت سرراهی این است که به شما کمک کند تا حد الامکان به تاریخ مدنظر برای وضع حمل نزدیک شوید. تقریباً همه زنانی که دارای جفت سرراهی رفع نشده می‌باشند، نیاز به سزارین دارند.
برای کاهش یا متوقف کردن خونریزی
ارائه دهندگان خدمات درمانی ممکن است استراحت را توصیه کند، یعنی پرهیز از انجام فعالیت‌هایی که می‌توانند باعث خونریزی شوند؛ از جمله رابطه جنسی و ورزش.
اگر شروع به خونریزی کردید، به مراقبت‌های پزشکی اورژانسی مراجعه کنید. در صورت ادامه یافتن یا تشدید خونریزی باید بتوانید که سریعاً خود را به بیمارستان برسانید.
در صورتی‌که جفت در قسمت پایین رحم قرار داشته باشد اما دهانه‌ی رحم را پوشش نداده باشد، ممکن است بتوانید زایمان واژینال داشته باشید. ارائه دهنده خدمات درمانی در این مورد با شما صحبت خواهند کرد.
برای خونریزی شدید
خونریزی شدید نیاز به مراقبت فوری پزشکی در نزدیکترین مرکز فوریت‌های پزشکی شما دارد. خونریزی شدید ممکن است نیاز به انتقال خون داشته باشد.
ارائه دهندگان خدمات درمانی معمولاً بعد از 36 هفته بارداری، برای اینکه نوزاد خود را سالم به دنیا بیاورید، عمل سزارین را توصیه می‌کنند. اگر خونریزی شدید ادامه داشته باشد یا اگر چندین مرتبه خونریزی کنید، ممکن است نیاز به زایمان زودرس داشته باشید.
اگر نیاز باشد که زایمان مادر باردار قبل از هفته 37 حاملگی که برنامه‌ریزی شده است، صورت گیرد؛ پزشک به مادر مصرف کورتیکواستروئید را برای کمک به رشد ریه های کودک پیشنهاد می‌دهد.
برای خونریزی‌هایی که متوقف نمی‌شوند
اگر خونریزی شما غیرقابل کنترل است یا جنین دچار دیسترس تنفسی شده باشد، به احتمال زیاد به عمل سزارین اورژانسی (فوری) نیاز دارید حتی اگر نوزاد نارس باشد.