وجود چین و چروک آسیبی ندارد، اما پنهان نیست که خیلی از ما ترجیح می‌دهیم که پیشگیری و کنترلش کنیم. از بین بردن چین و چروک‌ها بدون مداخله پزشکی یا جراحی چالش‌برانگیز است، اما با استفاده از چندین روش و تغییر سبک زندگی می‌توانید سرعت به وجود آمدنشان را کم کنید.
چه عواملی باعث ایجاد چین و چروک می‌شود؟
پوست همه‌ی افراد پیر می‌شود، به همین دلیل است که پوست یک کودک با فرد 90 ساله کاملا متفاوت است. با افزایش سن، خاصیت ارتجاعی پوست کمتر می‌شود، زیرا تولید کلاژن با گذشت زمان کند می‌شود. این روند می‌تواند در اثر عوامل مختلفی مانند مواجهه با نور خورشید، آلودگی و برخی از عادات زندگی تشدید یابد. با افزایش سن، پوست نازکتر و خشک‌تر نیز می‌شود. وقتی پوست رطوبت و حجم قبلی را نداشته باشد، بیشتر مستعد چین و چروک می‌شود.
چگونه از ایجاد چین و چروک پیشگیری کنیم؟
ژنتیک می‌تواند در چگونگی پیری پوست با گذشت زمان نقش داشته باشد. این به پیری ذاتی معروف است. اما، حتی اگر خانواده‌تان پوستی داشته باشد که به راحتی چروک می‌شود، هنوز هم فرصت کنترل پوست و میزان چین و چروکش را دارید. اگرچه ایجاد چین و چروک اجتناب‌ناپذیر است، اما با مراقبت خوب از پوست می‌توان تا حد امکان زمان ایجادش را به تاخیر انداخت.
در زیر به 12 عامل شیوه زندگی که می‌توانند به سالم و جوان نگه داشتن پوست کمک کنند، می‌پردازیم.
1. حفاظت از خود در برابر نورخورشید
این یک واقعیت شناخته شده است که قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند به پوست آسیب بزند و منجر به پیری زودرس و چین و چروک شود. استفاده منظم از ضد آفتاب می‌تواند سرعت نشانه‌های پیری پوست را کاهش دهد.
برای حفاظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش نور خورشید، استفاده روزانه از SPF بین 30 و 50 ضروری است، حتی اگر هوا ابری باشد. اشعه ماوراء بنفش می‌تواند از ابرها نیز عبور کند، بنابراین به دلیل آفتابی نبودن هوا از استفاده از ضد آفتاب اجتناب نکنید.
برای حفاظت بیشتر، از کلاه‌های لبه‌دار، لباس‌هایی با رنگ روشن که نور خورشید را بازتاب می‌دهند و عینک آفتابی حفاظت‌کننده در برابر اشعه ماوراء بنفش استفاده کنید.
2. استفاده از رتینوئید
رتینوئیدها که مشتقی از ویتامین A هستند، یکی از پرمطالعه‌ترین مواد ضد پیری می‌باشند. رتینوئیدها که رتینول نیز گفته می‌شود، قادر به افزایش تولید کلاژن هستند. همچنین، رتینوئید باعث ترمیم پوست می‌شود و می‌تواند ایجاد عروق خونی جدید را بیشتر کند که به بهبود کلی ظاهر و بافت پوست کمک می‌کند.
پنج نوع اصلی رتینوئید وجود دارد که قدرت هر یک متفاوت است. برخی از آن‌ها در کرم‌ها و ژل‌ها وجود دارند و می‌توان بدون نسخه خریداری کرد، در حالی که برخی دیگر فقط با نسخه در دسترس قرار می‌گیرد.
متخصصان پوست توصیه می‌کنند که برای آزمایش تحمل پوست در برابر حفاظت، با مقادیر کم شروع کنید و برای جلوگیری از پوسته‌پوسته شدن یک روز در میان استفاده کنید. با متخصص پوست درمورد گزینه‌ی مناسب برای پوست‌تان مشورت کنید.
3. استفاده از مرطوب‌کننده
مرطوب‌کننده به تغذیه و آبرسانی پوست کمک می‌کند. استفاده از مرطوب‌کننده با افزایش سن که پوست خشک‌تر می‌شود، اهمیت بیشتری می‌یابد. پوست خشک بیشتر مستعد چین و چروک است.
تحقیقات نشان داده است که به خصوص مرطوب‌کننده حاوی هیالورونیک اسید و ویتامین C در پیشگیری از تشکیل چین و چروک‌ها یا عمیق‌تر شدن آن‌ها موثر است.
با متخصص پوست درمورد محصول مناسب پوست‌تان مشورت کنید.
4. هیدراته بودن
نوشیدن آب برای سلامتی ضروری است. بدن تقریبا برای هر عملکردش به آب نیاز دارد. علاوه‌بر عملکردهای حیاتی مانند دفع سموم از بدن، کمک به هضم و تنظیم دمای بدن، آب به سالم ماندن و آبرسانی پوست از داخل کمک می‌کند.
تحقیقات نشان داده است که نوشیدن آب فراوان بر هیدراتاسیون و فیزیولوژی پوست تاثیر می‌گذارد. همچنین نوشیدن عصاره برگ بادرنجبویه ممکن است به افزایش خاصیت ارتجاعی پوست و ترمیم آسیب بافت کمک کند.
5. خوردن مواد غذایی سرشار از ویتامین
تحقیقات نشان داده است که عادات غذایی با چین و چروک‌های صورت به‌ویژه در خانم‌ها ارتباط دارد. میوه، سبزیجات و مواد غذایی سرشار از خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی می‌توانند خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود بخشیده و در برابر آسیب‌های پوستی و پیری زودرس حفاظت‌کننده باشند.
برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌های دارای این خواص عبارتند از:
- چای سبز
- روغن زیتون
- ماهی سالمون
- آووکادو
- انار
- بذر کتان
- سبزیجات به خصوص هویج، کدو تنبل، سبزیجات سبز برگ، فلفل شیرین و کلم بروکلی
6. خوابیدن به پشت
تحقیقات نشان داده‌اند که وضعیت خواب ممکن است بر ایجاد چین و چروک‌ها تاثیر داشته باشد. افرادی که به پهلو یا رو به شکم می‌خوابند در معرض نیروی فشار مکانیکی قرار می‌گیرند که ایجاد چین و چروک را تسریع می‌کند و شکل طبیعی پوست صورت را تغییر می‌دهد. یکی از راه‌های جلوگیری از این امر، رو به پشت خوابیدن است.
بالش‌های ابریشمی نسبت به بالش‌های نخی برای پوست صورت بهترند، زیرا اصطکاک کمتری ایجاد کرده و به جلوگیری از ساییدگی پوست کمک می‌کنند.
7. سیگار نکشیدن
مصرف سیگار به کلاژن و الاستین آسیب می‌زند، الیافی که به پوست‌تان خاصیت ارتجاعی و استحکام می‌بخشند.
همچنین، نیکوتین موجود در سیگار باعث انقباض عروق خونی می‌شود و جریان خون پوست را کاهش می‌دهد. درنتیجه پوست اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند. این امر رسیدن مواد مغذی مهم مانند ویتامین A به پوست را نیز محدود می‌کند.
حرارت ناشی از سیگار نیز باعث ایجاد چین و چروک می‌شود. علاوه‌براین، تکرار عمل جمع‌کردن لب‌ها هنگام سیگار کشیدن ممکن است منجر به چروک زودرس اطراف لب شود.
8. ریلکس کردن صورت
تکرار مکرر حرکات صورت مانند جمع‌کردن چشم‌ها، اخم‌کردن و جمع‌کردن لب‌ها می‌تواند ایجاد چین و چروک‌ها را تسریع کند. اگر مرتبا چشم‌هایتان را جمع می‌کنید، ممکن است نشانه‌ی نیاز به بررسی چشم‌ها و گرفتن عینک قوی‌تر باشد اگر اغلب در حال اخم‌کردن هستید، بهتر است به دنبال روش‌هایی برای تسکین استرس‌تان باشید. برخی از روش‌های کنترل‌کننده استرس عبارتند از:
- ورزش منظم
- تمرین تنفس عمیق
- یوگا
- مدیتیشن
9. محدود کردن مصرف قند
قند موجود در بدن شروع‌کننده فرایندی به‌نام گلیکاسیون است که محصولات نهایی آن (AGEs) برای پوست مضر هستند. AGEs کلاژن بدن را تجزیه می‌کند و با گذشت زمان باعث می‌شود پیرتر به‌نظر برسید. همچنین، AGEs با روش‌های تهیه غذا مانند سرخ‌کردن (برخلاف آب‌پزکردن) ارتباط دارد. محدود کردن مصرف مواد غذایی قندی و روغنی به حفظ شکل جوانی صورت کمک می‌کند.
10. استفاده از روغن نارگیل
روغن نارگیل نرم‌کننده طبیعی است. وقتی روغن نارگیل را به پوست خود می‌مالید، شکاف‌های اپیدرم را پر می‌کند و باعث می‌شود پوست‌تان صاف شود. روغن نارگیل نه‌تنها باعث صافی پوست می‌شود، بلکه به حفظ رطوبت پوست نیز کمک می‌کند. روغن نارگیل روش خوبی برای درمان خشکی پوست است.
11. افزایش مصرف بتاکاروتن
هنوز در چرایی و چگونگی جلوگیری بتاکاروتن از آسیب پوست و چشم در برابر اشعه ماوراء بنفش بحث وجود دارد. بتاکاروتن اغلب جزء اجزای کرم‌های آرایشی موجود در بازار است. اما برای دسترسی به بتاکاروتن نیاز به خرید این محصولات نیست. می‌توانید مکمل بتاکاروتن مصرف کنید و به راحتی فواید آن را روی پوست‌تان ببینید. مصرف روزانه 30 میلی‌گرم بتاکاروتن به صورت خوراکی می‌تواند از ایجاد چین و چروک جلوگیری کند.
12. مرتبا شستن صورت
سه تا پنج دقیقه زمان گذاشتن برای شستن صورت در شب هرگز اتلاف وقت نیست. اگر شب‌ها آرایش خود را پاک نکنید، پوست بیشتر آن را جذب می‌کند. از آنجایی که بیشتر مواد آرایشی حاوی مواد شیمیایی مضر هستند، باعث استرس اکسیداتیو در پوست صورت می‌شوند. از مالش شدید صورت هنگام شستشو خودداری کنید و با پاک‌کننده و آب سرد صورت‌تان را بشویید.