کلوپیدوگرل چیست؟
نام تجاری این دارو در ایالات متحده پلاویکس می‌باشد. قرص کلوپیدوگرل به تنهایی و یا به همراه آسپرین برای کاهش احتمال حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی استفاده می‌شود. معمولاً بیمارانی که قبلاً عارضه‌ی حمله‌ی قلب، درد شدید ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه و یا سکته‌ی مغزی را تجربه کرده یا بیمارانی که مشکلاتی در گردش خون خود دارند که می‌تواند باعث سکته‌های قلبی و مغزی شود، از این دارو استفاده می‌کنند.
حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی زمانی به وقوع می‌پیوندد که رگ خونی به وسیله‌ی لخته‌های خون مسدود می‌شود. کلوپیدوگرل نوعی مهارکننده‌ی پلاکت‌ها می‌باشد که به این ترتیب احتمال تشکیل لخته‌ی خون خطرناک را با جلوگیری از تجمع پلاکت‌ها در خون، کاهش می‌دهد. کلوپیدوگرل می‌تواند احتمال خون‌ریزی‌های جدی و شدید را نیز در برخی افراد افزایش دهد.
این دارو تنها با تجویز پزشک قابل استفاده بوده و در قالب قرص ارائه می‌شود.
نکات قبل از مصرف کلوپیدوگرل
نکات قبل از مصرف کلوپیدوگرل چیست؟ در تصمیم برای استفاده از یک دارو، باید خطر استفاده از دارو در برابر مزایای آن قیاس شود. این تصمیمی است که پزشک و بیمار در مشورت با یک‌دیگر می‌گیرند. در مصرف این دارو باید موارد زیر در نظر گرفته شود:
آلرژی به کلوپیدوگرل
اگر تا به حال هر گونه واکنش غیرمعمول و آلرژی‌زا نسبت به این دارو و یا سایر داروها داشته‌اید، با پزشک خود در میان بگذارید.
هم‌چنین چنان‌چه هر نوع دیگری از آلرژی‌ها مثل آلرژی به غذاها، رنگ‌ها، مواد نگهدارنده یا حیوانات دارید، با متخصص مراقبت‌های سلامتی خود در میان بگذارید. در استفاده از محصولات غیرتجویزی، ترکیبات نوشته شده در برچسب و یا بسته‌بندی آن محصول را به دقت مطالعه بفرمایید.
مصرف کلوپیدوگرل در اطفال
مطالعات مناسبی در خصوص رابطه‌ی سن و اثرات کلوپیدوگرل در جمعیت کودکان، انجام نگرفته و ایمنی و کارآیی آن نیز مشخص نشده است.
مصرف کلوپیدوگرل در سالمندان
مطالعات مناسب انجام شده تاکنون، مشکلات خاصی را که بتواند مفید بودن کلوپیدوگرل را در سالمندان محدود کند، نشان نداده است.
مصرف کلوپیدوگرل در بارداری
مطالعات انجام گرفته بر روی حیوانات هیچ شواهدی از آسیب به جنین را نشان نداده است. اگرچه مطالعات کافی بر روی زنان باردار یا مطالعات حیوانی برای اثرات نامطلوب انجام نگرفته است، اما همین مطالعات انجام گرفته نیز نشان دادند در زنان باردار خطری جنین را تهدید نمی‌کند.
مصرف کلوپیدوگرل در شیردهی
برای تعیین خطر برای نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، مطالعات کافی وجود ندارد. قبل از مصرف این دارو به هنگام شیر دادن، مزایای آن را در برابر خطرات احتمالی مقایسه نمایید.
تداخلات دارویی کلوپیدوگرل
اگرچه برخی داروهای خاص نباید در یک زمان با هم مصرف شوند، اما در سایر موارد، امکان مصرف دو داروی متفاوت به صورت همزمان وجود دارد؛حتی اگر اثر متقابل محتمل باشد. در این موارد پزشک احتمالاً دوز دارو را تغییر داده یا درمورد احتیاط‌های لازم هشدار می‌دهد. حین مصرف این دارو، آگاه بودن پزشک از مصرف داروهایی که در ادامه ذکر می‌شود، بسیار مهم است. تداخلات زیر بر اساس اهمیت آن‌ها انتخاب شده‌اند و لزوماً شامل همه‌ی تداخلات احتمالی نیستند.
مصرف این دارو با دفیبروتاید (Defibrotide) پیشنهاد نمی‌شود؛ البته پزشک می‌تواند تصمیم بگیرد که روند درمانی را با این دارو انجام ندهد و یا برخی از داروهای مصرفی بیمار را تغییر دهد.
مصرف این دارو با هرکدام از داروهایی که در ذیل آورده می‌شود، معمولاً توصیه نمی‌شود اما در برخی موارد ضروری می‌باشد. چنان‌چه هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک می‌تواند دوز مصرفی و یا مقدار مصرف یکی از آن‌ها یا هر دو دارو را تغییر دهد:
- آسکلوفناک (Aceclofenac)
- آسمتاسین (Acemetacin)
- آلیپوژن تیپارووک (Alipogene Tiparvovec)
- آلتپلاز نوترکیب (Alteplase, Recombinant)
- آملودیپین (Amlodipine)
- آمتولمتین گواسیل (Amtolmetin Guacil)
- آناگرلید (Anagrelide)
- آپیکسابان (Apixaban)
- آردپارین (Ardeparin)
- آرگاتروبان (Argatroban)
- آسپرین (Aspirin)
- بمی‌پران (Bemiparin)
- بیوالیرودین (Bivalirudin)
- برومفناک (Bromfenac)
- بوفکساماک (Bufexamac)
- بوپروپیون (Bupropion)
- سلکوکسیب (Celecoxib)
- سرتوپارین (Certoparin)
- کولین سالیسیلات (Choline Salicylate)
- سیلوستازول (Cilostazol)
- سایمتیدین (Cimetidine)
- سیتالوپرام (Citalopram)
- کلویدیپین (Clevidipine)
- کلونیکسین (Clonixin)
- دابی گاتران اتکسیلات (Dabigatran Etexilate)
- دالتپارین (Dalteparin)
- داناپاروئید (Danaparoid)
- دسیرودین (Desirudin)
- دسونلافاکسین (Desvenlafaxine)
- دکسی‌بوپروفن (Dexibuprofen)
- دکسکتوپروفن (Dexketoprofen)
- دیکلوفناک (Diclofenac)
- دیفلونیسال (Diflunisal)
- دیلتیازم (Diltiazem)
- دی‌پیریدامول (Dipyridamole)
- دیپیرون (Dipyrone)
- دروکسیکام (Droxicam)
- دولوکستین (Duloxetine)
- ادوکسابان (Edoxaban)
- انوکساپارین (Enoxaparin)
- اپتیفیباتید (Eptifibatide)
- اس‌سیتالوپرام (Escitalopram)
- اسموپرازول (Esomeprazole)
- اتودولاک (Etodolac)
- اتوفنامات (Etofenamate)
- اتوریکوکسیب (Etoricoxib)
- اتراویرین (Etravirine)
- فلبامات (Felbamate)
- فلبیناک (Felbinac)
- فلودیپین (Felodipine)
- فنوپروفن (Fenoprofen)
- فپرادینول (Fepradinol)
- فپرازون (Feprazone)
- فلوکتافنین (Floctafenine)
- فلوکونازول (Fluconazole)
- فلوفنامیک اسید (Flufenamic Acid)
- فلوکستین (Fluoxetine)
- فلوربی‌پروفن (Flurbiprofen)
- فلووکسامین (Fluvoxamine)
- فونداپارینوکس (Fondaparinux)
- هپارین (Heparin)
- ایبوپروفن (Ibuprofen)
- ایندومتاسین (Indomethacin)
- ایسرادیپین (Isradipine)
- کتوکونازول (Ketoconazole)
- کتوپروفن (Ketoprofen)
- کتورولاک (Ketorolac)
- لپی‌رودین (Lepirudin)
- لوومیلناسیپران (Levomilnacipran)
- لورنوکسیکام (Lornoxicam)
- لوکسوپروفن (Loxoprofen)
- لومیراکوکسیب (Lumiracoxib)
- مکلوفنامات (Meclofenamate)
- مفنامیک اسید (Mefenamic Acid)
- ملوکسیکام (Meloxicam)
- میلناسیپران (Milnacipran)
- مورنیفلومات (Morniflumate)
- نابومتون (Nabumetone)
- نادروپارین (Nadroparin)
- ناپروکسن (Naproxen)
- نفازودون (Nefazodone)
- نپافناک (Nepafenac)
- نیکاردیپین (Nicardipine)
- نیفدیپین (Nifedipine)
- نیفلومیک اسید (Niflumic Acid)
- نیمسولید (Nimesulide)
- نیمسولید بتا سیکلودکسترین (Nimesulide Beta Cyclodextrin)
- نیمودیپین (Nimodipine)
- نیسولدیپین (Nisoldipine)
- امپرازول (Omeprazole)
- اکساپروزین (Oxaprozin)
- اکسی فن بوتازون (Oxyphenbutazone)
- پارکوکسیب (Parecoxib)
- پارناپرین (Parnaparin)
- پاروکستین (Paroxetine)
- فنیندیون (Phenindione)
- فن پروکومون (Phenprocoumon)
- فنیل بوتازون (Phenylbutazone)
- پی کتوپروفن (Piketoprofen)
- پیراستام (Piracetam)
- پیروکسیکام (Piroxicam)
- پروگلومتاسین (Proglumetacin)
- پروپیفنازون (Propyphenazone)
- پروکوازون (Proquazone)
- پروتئین C
- رابپرازول (Rabeprazole)
- ریپاگلینید (Repaglinide)
- رویپارین (Reviparin)
- ریواروکسابان (Rivaroxaban)
- روفکوکسیب (Rofecoxib)
- سالیسیلیک اسید (Salicylic Acid)
- سالسالات (Salsalate)
- سرترالین (Sertraline)
- سیبوترامین (Sibutramine)
- سدیم سالیسیلات (Sodium Salicylate)
- سولینداک (Sulindac)
- تنوکسیکام (Tenoxicam)
- تیاپروفنیک اسید (Tiaprofenic Acid)
- تیکلوپیدین (Ticlopidine)
- تینزاپارین (Tinzaparin)
- تولفنامیک اسید (Tolfenamic Acid)
- تولمتین (Tolmetin)
- والدکوکسیب (Valdecoxib)
- ولنافاکسین (Venlafaxine)
- وراپامیل (Verapamil)
- ویلازودون (Vilazodone)
- ورتیوکستین (Vortioxetine)
- وارفارین (Warfarin)
مصرف این دارو با هر یک از داروهای زیر، ممکن است خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. اما مصرف هر دو دارو می‌تواند به بهتر شدن روند درمان کمک کند. اگر هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک می‌تواند دوز و یا مقدار مصرف یک یا هر دو دارو را تغییر دهد.
- آتورواستاتین (Atorvastatin)
- فسفنی‌توئین (Fosphenytoin)
- جینکو (Ginkgo)
- لوواستاتین (Lovastatin)
- فنی‌توئین (Phenytoin)
- سیمواستاتین (Simvastatin)
- ویتامین A
سایر تداخلات دارویی
بعضی داروها نباید هنگام خوردن غذا یا انواع خاصی از مواد غذایی، برای جلوگیری از تداخل، مصرف شود. مصرف الکل و تنباکو با داروهای خاص نیز می‌تواند باعث وقوع برخی مشکلات و تداخلات دارویی گردد. موارد زیر بر اساس اهمیت‌شان انتخاب شده و شامل هیچ شرایط دیگری نمی‌شوند.
مصرف این دارو با آب گریپ فروت، توصیه نمی‌شود اما در برخی موارد اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. در صورت استفاده این دو با هم، پزشک می‌تواند دوز و یا مقدار مصرف دارو را تغییر داده و یا دستورالعمل ویژه‌ای برای استفاده از غذا، الکل یا تنباکو، ارائه دهد.
سایر عارضه‌های پزشکی
وجود سایر مشکلات پزشکی می‌تواند بر استفاده از این دارو تأثیر بگذارد. اگر از وجود مشکلی مطمئن هستید، با پزشک در میان بگذارید. مخصوصاً:
- خون‌ریزی (برای مثال زخم معده یا آسیب به سر). بیمارانی با این شرایط نباید از این دارو استفاده کنند.
- افرادی که اخیراً سکته‌ی مغزی داشته‌اند
- افرادی که قبلاً حمله‌ی ایسکمیک خفیف و گذرا را تجربه کرده‌اند. در این افراد ممکن است عوارض جانبی تشدید پیدا کند.
استفاده‌ی صحیح کلوپیدوگرل
این دارو باید دقیقاً مطابق آن‌چه که پزشک تجویز می‌کند، استفاده شود. اگر کلوپیدوگرل را کمتر از مقدار دستور پزشک مصرف کنید، دارو به درستی عمل نخواهد کرد. استفاده‌ی بیش از مقدار دستور پزشک نیز خطر عوارض جانبی را، بدون آن که تأثیر مفیدی داشته باشد، افزایش می‌دهد.
این دارو به همراه خود راهنمای استفاده دارد. خواندن و درک کردن مطالب آن بسیار حائز اهمیت می‌باشد. مواردی را که متوجه نشده‌اید، حتماً با پزشک در میان بگذارید. این دارو می‌تواند همراه غذا یا بدون آن مصرف شود.
اگر از داروی امپرازول استفاده می‌کنید، آن را با کلوپیدوگرل در یک زمان استفاده نکنید. با پزشک خود در مورد مصرف یک ضدانعقاد دیگر مشورت کنید.
اگر این دارو را برای شرایطی به نام سندروم کرونری حاد مصرف می‌کنید، پزشک شما خواهد گفت که هنگام استفاده از کلوپیدوگرل آسپرین نیز مصرف کنید. در این گونه موارد هیچ تغییری در دوز مصرفی ایجاد نکرده و یا مصرف آسپرین را خودسرانه قطع ننمایید.
فراموشی مصرف دارو
اگر شما یک وعده استفاده از این دارو را فراموش کنید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید. با این حال اگر زمانی که متوجه شدید، تقریباً همزمان با زمان بعدیِ مصرف دارو می‌باشد، از وعده‌ی فراموش شده صرف نظر کرده و به برنامه‌ی مصرفی منظم خود برگردید. هرگز در یک زمان دارو را دو بار مصرف نکنید.
نگهداری از قرص کلوپیدوگرل
دارو را در یک ظرف بسته در دمای اتاق، دور از گرما، رطوبت، نور مستقیم، یخ‌زدگی و دسترس کودکان نگهداری کنید. این دارو و سایر داروهایی را که لازم ندارید، به مدت طولانی نگه ندارید و از پزشک خود در مورد چگونگی از بین بردن داروهایی که استفاده نمی‌کنید، سوال فرمایید.
موارد احتیاط مصرف کلوپیدوگرل
ویزیت‌های منظم برای بررسی میزان بهبود و پیشرفت بیمار توسط پزشک بسیار حائز اهمیت می‌باشد. این بررسی‌ها پزشک را قادر خواهد کرد که عملکرد صحیح دارو و تصمیم برای ادامه‌ی مصرف آن را تعیین کند. ممکن است آزمایش‌های خون نیز برای بررسی تأثیرات ناخواسته، لازم باشد.
پزشک احتمالاً برای تعیین وجود یا عدم وجود نقص در آنزیمی کبدی به نام CYP2C19، قبل از تجویز این دارو یک سری آزمایش ژنتیکی درخواست کند. در صورت وجود نقص، این دارو به درستی عمل نخواهد کرد.
به هر پزشک، دندانپزشک، پرستار و داروسازی که مراجعه می‌کنید، مصرف این دارو را گزارش دهید. کلوپیدوگرل می‌تواند خطر خون‌ریزی شدید را طی جراحی، دیگر اعمال پزشکی (مثل عمل استنت کرونری) یا برخی از کارهای دندانپزشکی، افزایش دهد. احتمالاً لازم باشد مصرف این دارو را حداقل ۵ روز قبل از هر یک از موارد بالا متوقف کنید. اما هرگز مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید.
زمانی که از این دارو استفاده می‌کنید، اگر دچار خون‌ریزی شدید، قطع خون ریزی به دلیل مصرف این دارو می‌تواند دیرتر از حالت معمول اتفاق بیفتد. مخصوصاً هنگامی که خودتان باعث خون‌ریزی می‌شوید.
از ورزش‌های خشن یا دیگر شرایطی که باعث بریدگی، کبودی یا آسیب‌دیدگی می‌شود، دوری کنید. هنگام استفاده از اشیاء تیز مثل تیغ‌ها و ناخن‌گیرها، هشیار باشید.
این دارو می‌تواند احتمال خون‌ریزی و کبودی را افزایش دهد. بعد از مشاهده‌ی هر گونه خون‌ریزی یا کبودی غیرمعمول، مدفوع سیاه، مشاهده‌ی خون در ادرار و مدفوع، لکه‌های قرمز روی پوست، مراتب را فوراً به پزشک گزارش کنید.
فوراً پس از مشاهده‌ی هر یک از علائم زیر با پزشک خود در ارتباط باشید:
تغییر در وضعیت ذهنی، ادرار تیره یا خونی، مشکل در صحبت کردن، تب، رنگ‌پریدگی پوست، لکه‌های قرمز روی پوست، تشنج، احساس ضعف، پوست و چشم‌های زرد. این علائم ممکن است علائم یک بیماری نادر و جدی به نام (thrombotic thrombocytopenic purpura (TTP باشد.
از مصرف سایر داروها شامل داروهای تجویزی و غیر تجویزی، داروهای گیاهی و ویتامین‌ها، بدون مشورت پزشک اجتناب کنید.
عوارض جانبی کلوپیدوگرل
یک دارو به همراه اثرات موردنیاز می‌تواند باعث برخی اثرات ناخواسته شود. اگرچه ممکن است تمام این عوارض جانبی رخ ندهد، اما اگر رخ دهد؛ ممکن است نیاز به مراقبت‌های پزشکی باشد.
چنان‌چه هریک از عوارض جانبی زیر رخ دهد، فوراً پزشک خود را از وضعیت با خبر کنید:
عوارضی رایج کلوپیدوگرل
- درد قفسه‌ی سینه
- تجمع خون زیر پوست
- کبودی تیره و بنفش و عمیق
- خارش، درد، قرمزی و تورم
- درد کلی
- لکه‌های قرمز و بنفش روی پوست در اندازه‌های مختلف
عوارض کمتر رایج کلوپیدوگرل
- خون‌ریزی بینی
- ادرار سخت و دردناک
- تنگی نفس
- استفراغ خون یا موادی شبیه قهوه
عوارض نادر کلوپیدوگرل
- مدفوع تیره و سیاه
- تاول زدن و پوسته پوسته شدن پوست
- مشاهده‌ی خون در ادرار و مدفوع
- سرگیجه
- تب، لرز یا گلودرد
- سردرد (ناگهانی و شدید)
- تهوع یا استفراغ
- شکم‌درد (شدید)
- زخم یا نقطه‌های سفید در دهان
- خون‌ریزی و کبودی غیرمعمول
- ضعف (ناگهانی)
وقایع ناشناخته:
- گرفتگی شکم یا معده و تورم
- کمردرد
- تاری دید
- تغییر در وضعیت ذهنی
- سرفه یا خفگی
- ادرار تیره‌رنگ
- مشکل تنفس و بلع
- مشکل در صحبت کردن
- سرگیجه
- سرگیجه و ضعف هنگام تغییر موقعیت ناگهانی از وضعیت خوابیده یا نشسته
- تپش قلب
- احساس ناراحتی
- احساس خستگی یا ضعف عمومی
- کهیر
- التهاب مفاصل
- خارش
- مدفوع روشن
- درد نواحی پایین و اطراف کمر
- درد ماهیچه‌ها
- رنگ پریدگی پوست
- تورم یا پف پلک‌ها و اطراف چشم، صورت، لب‌ها یا زبان
- جوش
- قرمزی پوست به ویژه اطراف گوش‌ها
- تشنج
- عرق کردن
- ورم چشم‌ها، صورت یا اطراف بینی
- تورم غدد لنفاوی
- تورم یا درد غدد
- تنگی قفسه‌ی سینه
- خستگی و ضعف غیرطبیعی
- درد نواحی بالای شکم و یا درد معده
- اسهال آب‌دار یا خونی
- خستگی
- پوست و چشمان زرد
برخی عوارض جانبی می‌توانند اتفاق بیفتند که نیاز به مراقبت‌های پزشکی نباشد. این عوارض جانبی در طول درمان که بدن شما با دارو تنظیم می‌شود، از بین می‌روند. پزشک نیز می‌تواند راه‌هایی را برای جلوگیری یا کاهش برخی از این عوارض جانبی به شما ارائه دهد. چنان‌چه هر یک از عوارض زیر ادامه یافته یا اذیت کند و یا در صورتی که در مورد هر یک از آن‌ها سوالی داشتید، با پزشک خود در میان بگذارید:
وقایع ناشناخته:
- طعم بد، غیرمعمول و ناخوشایند
- نفخ
- تغییر در طعم دهان
- یبوست
- اسهال
- مشکل داشتن در حرکت
- سردرد
- کهیر و تاول
- سوءهاضمه
- کم‌اشتهایی
- درد یا سفتی ماهیچه
- تنفس صدادار
- درد مفاصل
- درد در معده، اطراف یا شکم که به پشت می‌رسد
- قرمزی، درد یا خارش پوست
- دیدن، شنیدن یا احساس کردن چیزهایی که وجود ندارد.
- تاول‌های پوستی
- زخم، ورم یا تاول
- تورم یا التهاب دهان
سایر عوارض جانبی که لیست نشده‌‌اند نیز می‌توانند رخ بدهند. در صورت مشاهده‌ی هر گونه عوارض دیگر، با پزشک خود در میان بگذارید. در مورد عوارض جانبی با پزشک خود مشورت کنید.
برندهای تجاری ایرانی کلوپیدوگرل
| نام دارو | شرکت تولید کننده | نام ژنریک |
| قرص کلوپیدوگرل-حکیم ۷۵ میلی گرم | داروسازی حکیم | Clopidogrel |
| قرص کلوپیدوگرل-عبیدی ۷۵ میلی گرم | داروسازی عبیدی | Clopidogrel |
| قرص کلوپیدوگرل-سجاد دارو ۷۵ میلی گرم | داروسازی سجاد داروی شرق | Clopidogrel |